Resmi adıyla Türkiye Kızılay Derneği, bizim daha çok kullandığımız şekliyle Kızılay, din, dil, ırk ayrımı gözetmeden çalışan bir yardım kuruluşu. 1868 yılında “Savaş alanında yaralanan ya da hastalanan askerlere yardım etme” misyonuyla yola çıkan dernek, ilk olarak Osmanlı Yaralı ve Hasta Askerlere Yardım Cemiyeti adını almıştı. Daha sonra Osmanlı Hilali Ahmer Cemiyeti olarak değiştirilen bu isim birkaç değişiklikten sonra 1947 yılında bugünkü şeklini aldı.
ASKERLER İÇİN KURULDU
Kızılay kuruluş amacına uygun olarak, 1876 Osmanlı-Rus Savaşı’ndan, 1974 Kıbrıs Barış Harekatı’na kadar geçen süre içinde, Türkiye’nin taraf olduğu tüm savaşlarda, cephe gerisinde yaralanan ya da hastalanan askerlerimize ve bunun yanı sıra düşman askerleri ve tüm savaş esirlerine insani yardım sağladı. I. Meşrutiyetin ilanından sonra İstanbul’da büyük bir kolera salgınının yaşanması, Kızılay’ın görevlerine bir yenisinin eklenmesine sebep oldu: Doğal afetlerde felaketzedelerin bakımı, barınması ve beslenmesi. Daha sonra ilkyardım ve kanla ilgili hizmetleri de üstlendi. Kızılay bugün toplumsal dayanışmayı sağlamak, sosyal refahın gelişmesine katkıda bulunmak, yoksul ve muhtaç insanlara barınma, beslenme ve sağlık yardımı ulaştırmak görevlerinin yanı sıra kan, afet, uluslararası yardım, göç ve mülteci hizmetleri, sosyal hizmetler, sağlık, ilk yardım, eğitim, gençlik ve mineralli su işletmeleri alanlarında faaliyet sunuyor.
AFETE EN HIZLI MÜDAHALE
Geçtiğimiz dönemlerde hantal bir devlet kurumu izlenimi veren Kızılay, Sivil Toplum Kuruluşları’nın değişiminden payını aldı, sahada aktif şekilde çalışan, toplumla daha fazla iletişim kuran bir yapıya dönüştü. Daha önce herhangi bir felaket durumunda barınmayı da üstlenen dernek, oluşturulan “Ulusal afet planı” çerçevesinde ana vazife olarak gıda ve beslenmeyi üstlendi. Her an bir afet olacakmış gibi, 340 bin kişilik beslenme ve barınma kapasitesini hazır tutan Kızılay, 8 bölgesel, 25 yerel Afet Müdahale ve Lojistik Merkezleri sayesinde en kısa sürede afet alanına ulaşıyor. Beslenme alanında kurduğu Mobil Ekmek Fırını, Mobil Mutfak ve Mobil İkram Araçları ihtiyaçları kaliteli ve hızlı hizmetle karşılıyor.
EN ÜCRA BÖLGEYE BİLE SAĞLIKLI KAN
Türkiye’de kan bağışı noktasında imtiyazı olan tek kuruluş Kızılay, bağışçılardan her yıl 2 milyon 500 bin ünite kan topluyor. Ülke genelinde 17 Bölge Kan Merkezi, 64 Kan Bağış Merkezi ve 150’den fazla mobil kan bağış aracı ile hizmet veren Kızılay, 3300 kişilik uzman kadrosu ile Türkiye’nin en uzak köşelerine, her şartta kan ulaştırıyor. Bağışlanan kanların her biri titizlikle laboratuvarlarda testlere tabii tutuluyor. Ayrıca Kızılay, ilik nakli ve kök hücre tedavisi alanında da Sağlık Bakanlığı ile ortaklaşa TÜRKÖK Projesini yürütüyor.
SAĞLIKTA DA İDDİALI
Kızılay, kurulduğu günden bu yana sağlık hizmeti de veriyor. Konya ve Kayseri’de hastaneleri ve İstanbul’da 3 Tıp Merkezi olan Kızılay, buralarda yüksek kaliteli cihazlar ve deneyimli sağlık çalışanları ile uygun ücretlerle sağlık hizmeti sunuyor. Olası afet durumlarında da bu tıp merkezleri ve hastaneleri aracılığıyla sağlık hizmeti veriyor. Bunun yanı sıra ilk yardım müdahalesi için 33 İlk Yardım Merkezi ile eğitim programları da düzenliyor.
TOPLUMUN HER KESİMİNE EL UZATIYOR
Kızılay aynı zamanda sosyal yardım çalışmaları da yürütüyor. Vekâletle Kurban Kesimi Kampanyası, Adak Kurban Kesimi, Zekât, Sevgi Bohçası, Özel Eğitim Sınıfları Projesi, büyük alışveriş zincirleriyle gerçekleştirilen işbirlikleri, hayırseverlerin bağışlarıyla hazırlanan gıda paketleri ile ihtiyaç duyanların yanında oluyor. 13 aşevi, 3 huzurevi, 8 öğrenci yurdu, 5 giyim yardım merkezi ve kimsesizler evi ile mağdurların olabilecek tüm ihtiyaçları karşılanmaya çalışılıyor. Üniversitelerde açılan kulüpler ile üniversite gençliğine ulaşarak Kızılaycılık ve yardımlaşma kültürünün erken yaşlarda gelişmesi için eğitim çalışmaları yürüten Kızılay, şubeleri ile birlikte kamp ve burs hizmeti sunuyor. Kendi olanaklarıyla tatil yapamayan öğrenciler için yurdun çeşitli illerinde “Gençlik Kampları” organize ediyor.
MÜLTECİLERE KUCAK AÇIYOR
Ülkemizde yaşayan 3 milyon Suriyeli mülteci de Kızılay’ın faaliyet alanında. Dil, din, ırk ayrımı yapmaksızın, ülkemiz sınırları içerisindeki tüm yabancılara yönelik insani yardım faaliyetleri yürüten Kızılay, göç alanında hizmet veren kurum ve kuruluşlar ile işbirliği ve koordinasyon içerisinde çalışıyor. Kızılay, ayni ve nakdi yardımları dağıtıyor, 4-18 yaş grubuna yönelik psiko-sosyal destek ve beceri geliştirici faaliyetler sunuyor, kamp dışında bulunan yetişkin ve çocuk nüfusa yönelik meslek ve lisan kursları ile uyum çalışmaları, psiko-sosyal destek, koruma, yönlendirme ve savunuculuk faaliyetleri veriyor. Bunların yanı sıra Suriye içerisine ulaştırılmak üzere bağışlanan insani yardım malzemelerinin sınır noktalarından gönderimini sağlıyor.
GÜÇLÜ TÜRKİYE GÜÇLÜ KIZILAY
Sanılanın aksine Kızılay devletten bir kuruş yardım almayan tamamen vatandaşlardan aldığı yardımlarla ve kendi oluşturmuş olduğu kaynaklarla faaliyetini sürdüren bir kuruluş. 5500 çalışanı, 1 milyar liralık bütçesi, 4500 civarındaki gayrimenkulü, maden suları gibi iktisadi teşekkülleri, sağlık merkezleri gibi ticari merkezlerden elde ettiği gelirlerle çalışıyor. Aynı zamanda vatandaşlardan gelen yardımları da kabul ediyor. Yardım yapmak isteyenlere köprü oluyor. Bugün “Güçlü Türkiye, güçlü Kızılay” sloganıyla eyleme geçen Kızılay, insan kaynakları kapasitesi, bilgi ve kalite yönetimi, lojistik yönetimiyle, daha kurumsal ve daha güçlü bir yapı oluşturmak amacında. Somali’de bir halk sağlığı ve hemşirelik okulu yapımı, Gazze’ye, Halep’e, Yemen’e yönelik yardımlar gibi yurt dışında da faaliyetleri olan Kızılay, STK’larla daha barışık, toplumsal kesimlerle daha diyalog halinde, devletle eş güdümü arttırmış güçlü bir Kızılay hedefliyor.
Emeti Saruhan / Gazeteci – Yazar
Sayı 158 / Bahar 2017