Tohum
  • Tohum Dergisi
  • Günün Yazısı
  • Yazarlar
  • Eski Sayılar
Subscribe
Tohum
Tohum
  • Anasayfa
  • Eski Sayılar
  • Kategoriler
    • Tohum Dergisi
    • Yazarlar
    • Eski Sayılar
    • Günün Yazısı
  • KÜNYE
  • Günün Yazısı

BASİRET, VİCDAN ve İRADENİN GÖRMESİ

  • 12 Temmuz 2021
  • TOHUM

MUHAMMED ENES KALA

Nasıl ki akıl, vicdan, irade ve hissiyatın muallimi ve mürebbisi olarak vazife icra ediyorsa, akıl da kendisine muallim ve mürebbi tayin etmelidir. Zira basiret ve feraset bize bunu hatırlatmaktadır. Akıl da aklı başında hareket edebilir, öyle hareket ettiğinde ise kendisine vahiyden daha layık ve üstün bir muallim ve mürebbi tayin edemeyecektir.

“Bilmek” önemlidir ancak hem “bilmek” hem de bildiğini “eylemek” çok daha değerlidir. Hele ki “bilmek” ve “yapmak” “olma”- ya giden yolun asli kilit taşlarını meydana getiriyorsa çok daha anlamlı ve muvafık bir ilişkiye işaret ederler. “Olmak”, eksik olmaya karşı tam olmayı, rezilete karşı fazileti, beşere karşı insanı, bencilliğe karşı diğerkâmlığı, benliğe karşı bizliği seslendirir. Ancak “olma”ya giden yol bakılan ve işitilen değil, görülen ve duyulan bir eşikte yakalanabilir. Bu eşiğin imkânını ise bize basiret ve feraset gösterebilir. İyi hayatın kurucu ilkelerini kavrama yeteneği feraset, yaşamda olayları yaşarken durumları tefrik edip karar verme, kararı eyleme geçirme bilinci de basirettir. Özün/hâlin ve sözün/kâlin kesişimine bir kelime koysak buna da kuşkusuz basiret diyebiliriz.

Tevhidî inancın ziyasının ulaştığı terbiye edilmiş idrak, bu idrakin mayaladığı vicdan ve irade, insana ve güzel olana dair hissiyatla birleştiğinde yekdiğerinin canavarı ve düşmanı olan değil, bilakis yekdiğerine ufuk, yurt, dost ve imkân olan bir şahsiyet çıkar karşımıza.

Basiret en kısa şekilde, vicdanın ve iradenin görebilme halidir. Her insan Hakk’ın sesini içinde bulabilme (vecede) imkânına sahip olsa da o sesi ancak vicdanını konuşturmasını bilenler, dahası bu sesi kendisine duyurabilenler duyabilir. Yine her insan arzuladığının peşine takılabilme gücüne sahip olsa da ancak her arzu ettiğini talep etmemesini idrak edebilenler irade edebilme kudretine sahip olabilirler. İrade etmek, arzu etmeyi ve talep etmeyi gerekli görür ancak onları aşar. Arzu, iştah ve talep hep birlikte iradenin bedenidir, neyi isteyip istememeyi bilmek ise iradenin ruhudur. O halde vicdana, kimi, nasıl bulabileceğinin taliminin, iradeye ise neyi, niçin isteyip eylemesi gerektiğinin bilincinin terbiyesi verilmelidir. Talime tabi olan vicdan, terbiyeye riayet eden irade birlikte iyiye ve güzele gidebilme imkânlarını keşfedebilirler, zira artık onlar sadece bakan değil gören de olmuşlardır.

TOHUM

Previous Article
  • Günün Yazısı

BASİRET SAHİPLERİ ALLAH’IN KUDRETİNİ GÖRÜR

  • 15 Nisan 2021
  • TOHUM
View Post
Next Article
  • Günün Yazısı

“OLMAK”, BENLİĞE KARŞI BİZLİĞİ SESLENDİRİR.

  • 12 Temmuz 2021
  • TOHUM
View Post
Kategoriler
  • Eski Sayılar (16)
  • Günün Yazısı (215)
  • Nostalji Tohum (19)
  • Tohum Dergisi (171)
  • Yazarlar (3)
Facebook
Navigation
  • Tohum Dergisi
  • Günün Yazısı
  • Yazarlar
  • Eski Sayılar
Arşivler
  • Temmuz 2021 (5)
  • Nisan 2021 (43)
  • Haziran 2020 (1)
  • Mayıs 2020 (1)
  • Nisan 2020 (7)
  • Mart 2020 (1)
  • Temmuz 2019 (7)
  • Haziran 2019 (11)
  • Şubat 2019 (16)
  • Ocak 2019 (19)
  • Aralık 2018 (9)
  • Kasım 2018 (2)
  • Ekim 2018 (4)
  • Nisan 2018 (9)
  • Mart 2018 (11)
  • Şubat 2018 (1)
  • Aralık 2017 (5)
  • Kasım 2017 (9)
  • Ekim 2017 (2)
  • Temmuz 2017 (4)
  • Haziran 2017 (12)
  • Mayıs 2017 (13)
  • Nisan 2017 (4)
  • Mart 2017 (20)
  • Şubat 2017 (2)
  • Ocak 2017 (9)
  • Aralık 2016 (6)
  • Kasım 2016 (8)
  • Ekim 2016 (2)
Tohum
  • Tohum Dergisi
  • Günün Yazısı
  • Yazarlar
  • Eski Sayılar
Tohum Dergisi

Input your search keywords and press Enter.